Hass Avokadonun Hikayesi

Hass Avokado

Dünyadaki en popüler avokado olan Hass avokadonun ismi nereden geliyor hiç merak ettiniz mi? Avokado çeşitleriyle ilgili internetteki yabancı kaynaklardan yapmış olduğum araştırmalarda Hass avokadonun ismini Kaliforniya’da yaşayan Rudolph Hass isimli bir posta kuryesinden almış olduğunu öğrenmiştim. Geçenlerde de Hass ailesiyle ilgili bir röportaja rastladım ve çok ilgimi çekti. Merak edenlerin de okuması için röportajdan çeviri yapıp kendi yorumlarımı da ekleyerek bir yazı yazmak istedim. Hass avokadonun hikayesini bir de gerçek ailesinden öğrenin : )

1970 yılından beri Amerika’da özellikle Kaliforniya bölgesindeki avokado ticaretinin büyün bir kısmını Hass çeşidi oluşturmaktadır. 2000 yılında çıkan federal bir yasa ile de domestik tüketimin arttırılması da teşvik edilmiştir. Ülkedeki avokado satışları yıllık olarak 1 milyar doların üstündedir.

Rudolph ve Elizabeth Hass çiftinin hayatta olan tek çocukları 78 yaşında Charlie Hass’ın anlattığına göre aile aslında hass avokadonun talihinden hiç faydalanamamış.

Rudolph Hass fakir bir adam olarak ölmüş. Ancak, arkasında avokado sevenlerin çok iyi bileceği gibi ünü dünyaya yayılan hass avokadoyu bırakmış. Hass ailesinin üyeleri çok bilinmese de onlar kendi deyimleriyle “Anonim olarak ünlüler”. Rudolph Hass’ın eşi Elizabeth Hass, soyadlarının bütün dünya tarafından bilinmesini her zaman Tanrı’nın bir lütfu olarak görmüş.

HASS Avokadonun Doğumu

Rudolph Hass ve Eşi

Rudolph Gustav Hass, Kaliforniya’nın Los Angeles yakınlarındaki La Habra Heights yakındalarındaki bahçesinde tüm hassların anası olacak avokado fidanını 1926 ilkbaharında ekmiş. Rudolph Hass o zamanlar için az sayıdaki, hobi amaçlı avokado yetiştiren meraklılardan biriymiş. Oğlu Charlie Hass’ın dediğine göre her ay düzenli olarak avokado tohumu almak için para biriktiriyormuş. Talaş içerisinde tohumdan yetiştirdiği avokado fidanlarını kalem kalınlığına gelince toprağa aktarıp, iyi bir çeşitten aşılıyormuş. İnatçı bir fidan bir türlü aşı tutmamış. Tahmin edin bakalım Rudolph Hass’ın deyimiyle bu çok huysuz fidan büyüyünce hangi tür avokado ağacı olmuş? : )

Kısa bir bilgi:

Avokado meyvesi 2 farklı ağacın birbirini tozlaması sonucu oluşur. Bu sebeple meyvenin tohumundan yeni bir ağaç yetiştirirseniz ana ağacın meyvelerine benzemez. Bambaşka bir çeşit olur. Biz bu çeşitlere halk arasında yabani cins deriz. İyi verim almak için avokado ağaçları kaliteli çeşitlerden aşılanır. Aşılanmazsa meyve verir ancak meyvenin kalitesi konusunda önceden bir yorum yapmak ve ilk ne zaman meyve vereceğini kestirmek pek mümkün değildir.

Charlie Hass’ın dediğine göre ailesi, bahçelerinde yetiştirdikleri bu avokado meyvesinin çok özel bir çeşit olduğunun farkındaymış. Diğer avokado çeşitlerine göre farklı bir dış görünüşü varmış. O zamanlar piyasaya pürüzsüz kaymak gibi bir yumuşaklığa sahip olan, olgunlaşınca da yeşil kalan Fuerte çeşidi hakimmiş. Hiç şaşırmadım, çünkü tıpkı şu an bizim ülkemizde olduğu gibi. Bu arada olgunlaşınca da yeşil kalan tek avokado türü Fuerte değildir. Öyle düşünüyorsanız, Avokado çeşitlerini anlattığım yazıma bir bakın derim : )

Hass Avokado’nun Patenti

1935 yılında Rudolph Hass avokadoyu patentletmiş. Patentte, sert ve mor renkli kabuğuyla mükemmel ithalat kalitesi; lifsiz, fındıksı aromasıyla zengin kremamsı tadıyla, yeni ve gelişmiş bir çeşit olarak tarif edilmiş. “new and improved variety”, “of butter consistency with no fibre and with excellent nutty flavor.”

1935 yılında alınmış olan patent 17 yıl boyunca geçerli olmuş ve 1952 yılında, Rudolph Hass’ın vefat ettiği yılda son bulmuş. Patenti yenilemek ya da yeni bir patent alabilmek için ürüne dair yeni bir gelişme gösterilmesi gerektiğinden, hass ailesi patentlerini yenileyememiş.

Elizabeth Hass, hass avokadonun Tanrı’nın insanlara bir hediyesi olduğunu düşünmüş ve esas meselenin bundan para kazanmak olmadığını dile getirmiş. Zaten zengin olabilmek için iyi bir iş adamı olmak lazım, ama Hass ailesi bunun nasıl olacağını bile bilmediklerini ifade ediyorlar : )

Brokaw Ailesi

Rudolph Hass patent işlemleri sırasında Brokaw ailesiyle hass avokado yetiştiriciliği ve pazarlamasıyla ilgili bir anlaşma yapmış. Brokaw ailesinin yeni nesil üyeleri de hala Hass avokado yetiştirip satmaya devam ediyormuş. İki aile arasında yapılan esprilerde Hass ailesi ünlü isme sahip olmuş, Brokaw ailesi parayı kazanmış : ) Brokaw ailesinin Hass ailesine yaptığı esprili bir açıklamaya göre, Hass ailesi bütün enerjisini, inancını, kaynağını bu yeni çeşit için harcamış. Çok da haklılarmış ama dünya bunu ancak patent bitince anlamış : )

Brokaw ailesi de motivasyonlarının hiçbir zaman para olmadığını belirtiyor. Esas mirasın, yeni bir çeşit avokadonun Hassların çiftliğinde çıkıp, kendilerinin de bunun bir parçası olması olarak değerlendiriyorlar.

Charlie Hass, Hass avokadonun ilk ağızdan hikayesini dinleyebileceğimiz kişi, avokadonun aileleri için önemli bir besin kaynağı olduğunu belirtiyor. Charlie, hass avokado patentinin kabul edildiği 1935 yılında doğmuş. Hass avokado patentinden aile ağaç başına 1 dolar kazanmış, toplamda da 4.000 dolar kazanmış.

Düşünsenize dünyadaki avokado ticaretini değiştiriyorsunuz, bütün dünyaya sizin isminizi taşıyan bir ürün yayılıyor ve toplam 4.000 dolar kazanıyorsunuz. Bunu yaymak için harcadığınız enerji de cabası. Yine de hass ailesi özellikle dünyaya bıraktıkları bu mirastan, Rudolph Hass’ın başarısından her zaman gurur duymuşlar.

İlk Hass Avokado ağacı 2002 yılına kadar yaşamış. 2002 yılında kök çürüklüğü hastalığından dolayı kesilmek zorunda kalmış. Yani toplamda 76 yıl yaşamış! Meyveleri bütün dünyaya yayılmış olsa bile kökleri her zaman Kaliforniya’da olacak : )